การขนส่งทางอากาศหรือทางทะเล ขนส่งแบบไหนเหมาะกับสินค้าของคุณ

การขนส่งสินค้าระหว่างประเทศของไทยในปี 2564 มีมูลค่า 17.09 ล้านล้านบาท แบ่งเป็น

การขนส่งทางทะเลเป็นหลัก คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 67.2 (เติบโตร้อยละ 28.8) สินค้าสำคัญ ได้แก่ น้ำมันปิโตรเลียมดิบ และชิ้นส่วนรถยนต์
การขนส่งทางอากาศ คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 21.7 (เติบโตร้อยละ 13.3) สินค้าสำคัญ ได้แก่ วงจรอิเล็กทรอนิกส์ อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์สื่อสาร
การขนส่งทางถนนและทางราง คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 11.1 เช่น อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ยางธรรมชาติ แผ่นไม้อัด

ซึ่งการขนส่งทางเรือและทางอากาศมีความสำคัญต่อการค้าระหว่างประเทศของไทยเป็นอย่างมาก เพราะมีสัดส่วนการขนส่งรวมกันกว่าร้อยละ 90 ของมูลค่าการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศของไทย เรามาดูกันว่าการขนส่งสินค้าทางเรือและทางอากาศมีความแตกต่างกันอย่างไร และปัจจัยอะไรที่กำหนดว่าสินค้าควรจะขนส่งทางเรือหรือทางอากาศ

การขนส่งสินค้าทางทะเล

มีบทบาทสําคัญต่อการค้าระหว่างประเทศ ทั้งในอดีตจนถึงปัจจุบัน และในอนาคต เพราะสามารถขนส่งสินค้าได้ในปริมาณมาก และมีค่าระวาง (ค่าขนส่ง) ถูกที่สุดเมื่อเทียบกับการขนส่งรูปแบบอื่น แตใช้ระยะเวลาในการขนส่งสินค้าที่นานที่สุด

ข้อดี

มีอัตราค่าบริการต่ำที่สุดเมื่อเทียบกับการขนส่งรูปแบบอื่น
สามารถขนส่งสินค้าขนาดใหญ่ได้
สามารถขนส่งสินค้าได้ในปริมาณมากและรองรับสินค้าได้หลากหลายรูปแบบ

ข้อเสีย

ใช้ระยะเวลานานในการขนส่งเมื่อเทียบกับรูปแบบอื่น
ไม่สามารถกำหนดระยะเวลาขนส่งได้อย่างแน่นอน

การขนส่งสินค้าทางอากาศ

การขนส่งสินค้าทางอากาศเป็นการขนส่งที่รวดเร็วที่สุดเหมาะสำหรับสินค้าที่ต้องการความเร่งด่วนในการจัดส่งสินค้า หรือสินค้าที่มีมูลค่าสูง

ข้อดี

ใช้ระยะเวลาในการขนส่งเร็วที่สุด
มีระยะเวลาการขนส่งที่แน่นอน
สินค้าที่ขนส่งมีความเสียหายน้อยเมื่อเทียบกับการขนส่งรูปแบบอื่น

ข้อเสีย

มีอัตราค่าบริการสูงที่สุดเมื่อเทียบกับการขนส่งรูปแบบอื่น
มีกฏระเบียบเข้มงวดมากกว่าในการขนส่งรูปแบบอื่น

การเลือกรูปแบบของการขนส่งสินค้าให้เหมาะสมกับประเภทของสินค้าเป็นสิ่งที่สำคัญเพราะจะช่วยลดต้นทุนการขนส่งและประหยัดระยะเวลาในการขนส่ง เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสินค้าของเราจะเหมาะกับการขนส่งรูปแบบไหน ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

1. ลักษณะของสินค้า

ขนส่งสินค้าทางอากาศ

สินค้าที่เสื่อมสภาพได้ง่าย เช่น ดอกกล้วยไม้ พืชผลสด อาหารสด
สินค้ามีขนาดเล็กและมีมูลค่าสูง เช่น เครื่องประดับ
สินค้ามีปริมาณน้อยและน้ำหนักน้อย

ขนส่งสินค้าทางทะเล

สินค้าที่คงทน หรือ เสื่อมสภาพยาก เช่น มะพร้าว เหล็ก ปลากระป๋อง
สินค้ามีปริมาณมากและน้ำหนักมาก

2. ความเร่งด่วนในการใช้สินค้า

ขนส่งสินค้าทางอากาศ - สินค้าที่จำเป็นต้องใช้ในระหว่างภาวะฉุกเฉิน เช่น ยารักษาโรค วัคซีน สัตว์ที่มีชีวิต

ขนส่งสินค้าทางทะเล- สินค้าที่ไม่ต้องการความเร่งด่วน

3. ต้นทุนค่าขนส่ง

ขนส่งสินค้าทางอากาศ - อัตราค่าบริการสูง

ขนส่งสินค้าทางทะเล - อัตราค่าบริการต่ำ

4. ลักษณะทางภูมิศาสตร์

ขนส่งสินค้าทางอากาศ

ประเทศที่ไม่มีอาณาเขตติดทะเล การขนส่งทางอื่นอาจจะมีความล่าช้าในการขนส่ง หากต้องการขนส่งสินค้าเร่งด่วน ดังนั้นการขนส่งสินค้าทางอากาศ จึงเป็นทางเลือกที่ตอบโจทย์มากที่สุด

ขนส่งสินค้าทางทะเล

ในประเทศที่มีอาณาเขตติดกับทะเล การขนส่งสินค้าทางทะเลย่อมมีบทบาทที่สำคัญในการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ

แต่สำหรับประเทศที่ไม่มีอาณาเขตติดกับทะเลก็สามารถใช้การขนส่งแบบ Multi Modal เช่น การขนส่งสินค้าด้วยเรือไปยังพื้นที่ใกล้เคียงและต่อด้วยขนส่งทางรถและทางราง เพื่อเชื่อมต่อเส้นทางการขนส่งไปยังประเทศที่มีการขนส่งสินค้าทางทะเล

ในบางครั้งสินค้าชนิดเดียวกันอาจจะใช้รูปแบบการขนส่งที่แตกต่างกันไปในแต่ละครั้ง ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ และความต้องการของผู้นำเข้าและผู้ส่งออก ดังนั้นการเลือกใช้รูปแบบการขนส่งที่เหมาะสมจะช่วยให้สามารถบริหารจัดการต้นทุนค่าขนส่งและค่าเสียโอกาสได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ข้อมูลจาก : Triple i Logistics